“Should the History of Science Be Rated X?” เป็นชื่อของบทความเรื่องหนึ่งครับ ซึ่งเราอาจแปลชื่อนี้เป็นภาษาไทยได้ว่า “เราควรติดเรต X ให้กับประวัติวิทยาศาสตร์ไหม” ชื่อของบทความนี้แสดงถึงเจตนาของผู้เขียน ซึ่งต้องการประชดประชันผู้คนในวงการวิทยาศาสตร์ศึกษาว่า ทำไมประวัติวิทยาศาสตร์จึงได้รับความสนใจน้อยเหลือเกิน ทั้งๆ ที่ประวัติวิทยาศาสตร์มีประโยชน์และมีศักยภาพในการส่งเสริมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ของนักเรียน [งานวิจัยจำนวนมากเปิดเผยว่า นักเรียนในปัจจุบันมีแนวคิดที่คลาดเคลื่อนคล้ายกับแนวคิดของนักวิทยาศาสตร์ในอดีต ดังนั้น การศึกษาว่า อะไรที่ทำให้นักวิทยาศาสตร์ในอดีตเปลี่ยนแปลงจากแนวคิดที่คลาดเคลื่อนมาเป็นแนวคิดทางวิทยาศาสตร์ ตลอดจนการเปลีย่นแปลงนั้นเกิดขึ้นได้อย่างไร จึงเป็นแนวทางสำหรับครูในการจัดการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ได้ครับ]
ในต่างประเทศ นักวิจัยจำนวนหนึ่งพยายามนำประวัติวิทยาศาสตร์มาใช้ในการจัดการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์มานานแล้ว ซึ่งวารสาร “Science & Education” เป็นแหล่งที่เผยแพร่และรวบรวมผลงานวิจัยทางด้านนี้ครับ อย่างไรก็ตาม หากเทียบกับการวิจัยด้านอื่นๆ การวิจัยด้านนี้ก็ยังมีน้อยอยู่มากครับ
ประเทศไทยก็ไม่มีอะไรที่แตกต่างกันครับ นักวิจัยจำนวนน้อยมาก (หรืออาจไม่มีเลย) ศึกษาและนำประวัติวิทยาศาสตร์มาใช้ในการจัดการเรียนการสอน เหตุผลง่ายๆ คือว่า การศึกษาประวัติวิทยาศาสตร์อย่างถ่องแท้นั้นเป็นเรื่องยาก ทั้งนี้ไม่ใช่เพราะแค่จำนวนแหล่งข้อมูลที่น้อยเท่านั้น แต่การศึกษาเนื้อหาด้านนี้ก็ยากมากเช่นกัน แหล่งข้อมูลส่วนใหญ่เป็นภาษาอังกฤษที่นักประวัติศาสตร์ชาวต่างประเทศได้ศึกษา แปล และบันทึกไว้ เนื้อหาบางส่วนอาจไม่ใช่ภาษาอังกฤษแบบปัจจุบันด้วยครับ แต่เป็นภาษาอังกฤษในสมัยก่อน นอกจากนี้ ยิ่งประวัติวิทยาศาสตร์ไม่ปรากฏอยู่ในหลักสูตรฯ การสอนประวัติวิทยาศาสตร์ในโรงเรียนก็แทบไม่มีเลยครับ
โดยส่วนตัวแล้ว ผมเคยพยายามครั้งนึงครับ ผมเคยศึกษาประวัติการพัฒนาความรู้ทางวิทยาศาสตร์เรื่องเสียง แต่ผมก็ไม่ได้ทำต่อไปจนกระทั่งถึงการนำสิ่งเหล่านั้นมาใช้ในการจัดการเรียนการสอน ท่านที่สนใจสามารถศึกษาได้จากบทความเรื่อง “Alternative Frameworks in Conceptions of Sound: A Historical Evolution” หากบทความนี้มีประโยชน์ ผมจะยินดีมากเลยครับ
ด้วยความสนใจประวัติวิทยาศาสตร์ที่น้อยนี่เอง มันจึงเหมือนกับถูกติดเรต X หรือถูกห้ามเผยแพร่กับนักเรียนไปโดยปริยายครับ